Αν και η καρδιά αποτελεί το πιο πολυτραγουδισμένο όργανο του ανθρωπίνου σώματος ο τίτλος δεν αναφέρεται ούτε σε τραγούδι ούτε και σε ποίημα.
Πρόκειται για παροδική (συνήθως) δυσλειτουργία της συσταλτικότητας της αριστερής κοιλίας της καρδιάς, που συχνά εμφανίζεται σε καταστάσεις stress (για το λόγο αυτό ονομάζεται και μυοκαρδιοπάθεια από stress).
Η νόσος περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1990 από Ιάπωνες ερευνητές οι οποίοι της έδωσαν το όνομα Μυοκαρδιοπάθεια Takotsubo (ο όρος προέρχεται από το όνομα Ιαπωνικής παγίδας για χταπόδια της οποίας το σχήμα ομοιάζει με την εικόνα που έχει η αριστερή κοιλία της καρδιάς των ασθενών κατά την κοιλιογραφία).
Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων αφορά γυναίκες (στο 80-90%) κατά την 6η με 7η δεκαετία της ζωής τους.
Η εμφάνιση της νόσου σε καταστάσεις σωματικού ή ψυχολογικού stress (όπως θάνατος προσφιλούς προσώπου, οικονομική καταστροφή, διαπληκτισμός με άλλο πρόσωπο κλπ.) υποδεικνύει ότι υπάρχει σαφής συσχέτιση με υπερέκκριση κατεχολαμινών (ορμόνες του stress) οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία της καρδιάς, είτε άμεσα δρώντας απευθείας πάνω στο μυοκάρδιο, είτε έμμεσα προκαλώντας σπασμό ή δυσλειτουργία των στεφανιαίων αρτηριών.
Ποια είναι τα συμπτώματα του συνδρόμου της ραγισμένης καρδιάς;
Το συνηθέστερο σύμπτωμα εκδήλωσης της νόσου είναι οξύς πόνος στο στήθος που προσομοιάζει με έμφραγμα του μυοκαρδίου. Άλλα συχνά συμπτώματα είναι η δύσπνοια και η συγκοπή. Μερικοί ασθενείς εμφανίζονται με αρρυθμίες (ταχυαρρυθμίες ή βραδυαρρυθμίες) και σε ορισμένες περιπτώσεις με εικόνα καρδιακής ανεπάρκειας. Στο 10% των περιπτώσεων εμφανίζεται εικόνα καρδιογενούς καταπληξίας.
Πώς γίνεται η διάγνωση του συνδρόμου της ραγισμένης καρδιάς;
Η διάγνωση της νόσου βασίζεται στο ιατρικό ιστορικό (πρόσφατη έκθεση σε συνθήκες stress), στην κλινική εικόνα και στον αποκλεισμό άλλων καταστάσεων με βασικότερη το έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Τόσο το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου όσο και το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς μπορούν να δώσουν, όπως προαναφέρθηκε, παρόμοια κλινική εικόνα αλλά και παρόμοια εργαστηριακά αποτελέσματα με αύξηση των δεικτών μυοκαρδιακής βλάβης (όπως οι καρδιακές τροπονίνες).
Το υπερηχοκαρδιογράφημα μπορεί να έχει χαρακτηριστική εικόνα με τμηματική προσβολή της καρδιάς που συνήθως αφορά την κορυφή και το μεσαίο τμήμα της αριστερής κοιλίας.
Απαραίτητος είναι ο καρδιακός καθετηριασμός και η στεφανιογραφία όπου οι στεφανιαίες αρτηρίες αναδεικνύονται ελεύθερες σημαντικής αθηροσκληρυντικής στεφανιαίας νόσου που να δικαιολογεί την κλινική εικόνα.
Εκτός από το έμφραγμα του μυοκαρδίου η μυοκαρδιοπάθεια από stress θα πρέπει να διαφοροδιαγνωσθεί από τη μυοκαρδίτιδα (λοίμωξη του καρδιακού μυός συνήθως από ιούς), την τοξικότητα από κοκαΐνη και από το φαιοχρωμοκύττωμα (όγκος που παράγει κατεχολαμίνες).
Ποια είναι η θεραπεία του συνδρόμου της ραγισμένης καρδιάς;
Η θεραπεία είναι κατά βάση συντηρητική και υποστηρικτική. Το ψυχολογικό stress πρέπει να απομακρυνθεί και το σωματικό stress να αντιμετωπιστεί. Οι ασθενείς που αναπτύσσουν εικόνα καρδιακής ανεπάρκειας ή καρδιογενούς καταπληξίας απαιτούν εξειδικευμένη αντιμετώπιση των επιπλοκών αυτών σε μονάδα εντατικής θεραπείας.
Ποια είναι η πρόγνωση του συνδρόμου της ραγισμένης καρδιάς;
Στις περισσότερες περιπτώσεις η νόσος έχει καλοήθη πορεία. Η ενδονοσοκομειακή θνητότητα είναι γύρω στο 4% και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο εκδήλωσης του συνδρόμου. Αρνητικούς προγνωστικούς δείκτες αποτελούν η ηλικία άνω των 70 ετών, η ελάττωση της λειτουργίας (της συστολικής ικανότητας) της αριστερής κοιλίας της καρδιάς και η παρουσία άλλης παθολογικής κατάστασης (σωματικό stress).
Η λειτουργικότητα της αριστερής κοιλίας στις περιπτώσεις που επιβιώνουν επανέρχεται πλήρως σε μια ως τέσσερις εβδομάδες.
